Wielu pracodawców zawiera z pracownikami nie tylko przewidziane w kodeksie pracy umowy o pracę lecz także szereg innych umów, uregulowanych najczęściej w kodeksie cywilnym, które to noszą nazwę umów cywilno-prawnych.
W dzisiejszych czasach wiele osób ma często problem ze znalezieniem wymarzonej pracy, którą to będzie mógł świadczyć w oparciu umowę o pracę regulowaną przez obowiązujący w naszym kraju kodeks pracy.
W związku z tym, jeśli nadarzy się okazja, a praca jest interesująca, wiele osób podejmuje pracę zarobkową w oparciu o umowę cywilnoprawną, którą reguluje nie kodeks pracy lecz obowiązujący kodeks cywilny.
Umowy te często są nazywane „umowami śmieciowymi” a ich istotnym minusem jest to, że pracownikowi zatrudnionemu na takich warunkach nie należy się urlop wypoczynkowy. Zatem czy warto podjąć pracę zarobkową w oparciu o umowę cywilnoprawną i jakie są rodzaje umów cywilnoprawnych?
Umowa zlecenie – najbardziej popularna umowa cywilnoprawna
We współczesnych czasach najbardziej popularną umową cywilnoprawną jest umowa zlecenia. Poprzez podpisanie tego typu umowy osoba przyjmująca zlecenie, zwana zleceniobiorcą zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie, czyli zleceniodawcy.
Podczas zawierania tego rodzaju umowy niezwykle ważne jest dokładne określenie jakie czynności będzie wykonywał zleceniobiorca oraz w jakim czasie ma je wykonać. Podpisana umowa zlecenie musi zawierać precyzyjne określenie ram organizacyjnych oraz wysokość wynagrodzenia.
Warto pamiętać o tym, że istnieje możliwość nieodpłatnego wykonywania czynności w ramach umowy zlecenia. Niezwykle istotny jest również fakt, że zleceniobiorca nie może przekazać wykonania swoich zadań osobie trzeciej, chyba że w umowie będzie podany taki zapis. Bardzo interesującym aspektem takiej formy zatrudnienia jest fakt, że zleceniobiorca nie ponosi bezpośrednio odpowiedzialności za efekt wykonanego zlecenia.
Podpisanie umowy nie jest zatem obciążające, a co więcej umowa zlecenie ze swego założenia zakłada większą samodzielność, niż każda umowa o pracę.
W czasie trwania umowy zlecenia, zleceniodawca podpisując umowę z osobą bezrobotną ma obowiązek opłacania za nią składek takich jak: emerytalnych, rentowych oraz zdrowotnych. Warto pamiętać o tym, że opłacanie składki chorobowej oraz wypadkowej jest dobrowolne, natomiast jeżeli umowa jest wykonywana w siedzibie zleceniodawcy, to wówczas ma on obowiązek odprowadzania składki wypadkowej.
Umowa o dzieło – określana mianem „umowy rezultatu”
Kolejną bardzo popularną umową cywilnoprawną jest umowa o dzieło. W tym przypadku jako dzieło można potraktować każde dobro materialne oraz niematerialne powstałe w wyniku wykonania pracy przez przyjmującego zlecenie. Owe dzieło może polegać na stworzeniu nowego dobra takiego jak na przykład uszycie ubrania, napisanie programu komputerowego lub przetworzenie dobra już istniejącego. W tym przypadku można wymienić reperacje butów czy czyszczenie ubrania.
Umowa o dzieło często jest określana mianem „umowy rezultatu”, bowiem jak sama nazwa wskazuje, jest ona zawarta w celu wykonania określonego dzieła. Powinno ono być zawsze dokładnie określone w taki sposób, aby możliwe było przynajmniej częściowe określenie jego wykonania w czasie oraz miejscu. Tego typu u mowy są podpisywane również bardzo często w przypadku wykonywania konkretnych zleceń dotyczących na przykład zaprojektowania symbolu graficznego, strony internetowej czy poprowadzenia imprezy plenerowej.
Za wykonanie określonego dzieła przysługuje osobie która je wykonała odpowiednie wynagrodzenie. W przypadku umowy o dzieło osoba może zlecić wykonanie wspomnianego dzieła także osobie trzeciej. Jest to niemożliwe tylko wtedy, gdy zleceniodawca zastrzeże sobie w umowie brak takiej ewentualności.
Istotnym czynnikiem jest to, że osoba zlecająca wykonanie dzieła nie jest zobowiązana do odprowadzania składek rentowych, wypadkowych czy też chorobowych, a wykonawca dzieła ponosi odpowiedzialność za wykonaną pracę.
Warto pamiętać o tym, że umowa o dzieło jak również umowa zlecenie odnoszą się tylko i wyłącznie do konkretnych sytuacji i pracodawcy nie mają prawa zastępować umowy o pracę, umową zleceniem w takiej sytuacji, gdy wyraźnie występuje podporządkowanie się zleceniobiorcy pracodawcy. W takim przypadku powinna być zawsze podpisana umowa o pracę.